آمادگی برای زمین لرزه- در حین وقوع زلزله

چگونه درحین وقوع زلزله عمل کنیم

ما براي آموزش در حين وقوع زلزله براي حفظ جان هر فرد در هر سن و جنس و در هر مكان آموزشهايي عمومي داريم كه ميتواند بصورت مشترك مورد توجه قرار بگيرد هر چند همين آموزشها در دوره هاي تخصصي كاملا داراي سر فصلهاي خاص با نحوه عملكردهاي حرفه اي ميباشد اما اكنون كه شما با خواندن این مقاله شروع به آموختن نموده ايد اين موارد ميتواند سر آغاز بسيار خوبي براي نجات جان شما باشد.

ما در دو بخش عمومی و حالتهای خاص به نحوه عملکردهر فرد در زمان بروز زلزله می پردازیم

بخش اول : عملکرد عمومی در تمامی حالتها

۱-تا حد امکان خونسرد باشید

۲-اگر در چارچوب درب ایستاده اید با یک دست چارچوب را گرفته و مواظب باشید تا درب برویتان بسته نشود . در این حالت شستن شما در حفظ تعائل بسیار موثر است . کافی است پشت خود را به یک لنگه چارچوب تکیه داده و پاها را به لنگه دیگر چار چوب ، البته توجه به این نکته حائز اهمیت می باشد که تنها چهارچوبهایی که دارای فریمهای محکم فلزی بوده و بکمک دوغاب ملات سیمان و ماسه و بهره بردن از شاخکهای مهار ، به دیوار محکم شده اند مورد اعتماد می باشد بنابراین بهتر است که شما برای اطمینان خود قبلا از نوع و کیفیت چارچوبهای منزل خود با کمک گرفتن از افراد ماهر در زمینه ساختمان مطلع شده باشید .

۳-در هر نقطه که دچار لرزشهای سخت ناشی از لزله شدید همواره کف دستها را به هم گره نموده و با ساعدها و بازوانتان از گردن و سر خود محافظت نمایید . شکستگی گردن و آسیب دیدیگی مغزی و نیز خفگی از عوامل اصلی مرگ در زمان زلزله می باشند .

۴-هرگز در کنار کمدهای بزرگ یا تابلوهای دیوارکوب و یا پنجره پناه نگیرید احتمال آسیب دیدن از این سری لوازم که ایمن سازی غیر سازه ای برای آنها انجام نگرفته کمتر از آوار نخواهد بود .

۵-حتما برای خود نقاط ایمن را در محل های مختلفی که در طول روز در آن سرگرم به کار هستید در نظر بگیرید . خصوصا خانومها خانه دار که حتما میبایست برای خود در آشپزخانه این نقاط را برای زمان بروز زلزله از پیش تعیین کرده باشند . توجه داشته باشید در صورتی که در آشپزخانه مشغول به کار هستید میبایست تا حد امکان محل پناه گرفتن شما از لوازم خطر سازی که در اثر سقوط میتواند جان شما را به خطر بیندازد همچون ظروف غذایی که بروی گاز دارید و یا آبگرمکن ایستاده و یا کابینتهایی که ظروف شیشه ای و چینی در ان قرار دارد دور باشد .

۶-خانمهای خانه دار می بایست توجه داشته باشند که اگر فرصت خروج از آشپزخانه را ندارند یکی از نقاطی که میتواند در صورت مهار بودن به دیوار ، بعنوان یک عامل کنج ساز ، شما را از ریزش مستقیم آوار نجات دهد یخچال می باشد . البته اگر قبلا آن را به دیوار مهار کرده باشید . هر کنجی که در زمان زلزله ایجاد گردد می تواند از خطر ریزش مستقیم اوار بروی شما بکاهد .

۷- توجه داشته باشید که کمد های پر از ظروف شیشه ای و چینی و ابزارهایی همچون چاقو میبایست حتما از قبل برای زلزله ، ایمن سازی غیر سازه ای شده و مکان امن شما در آشپزخانه بدور از این لوازم باشد .پیشنهاد می کنم که هرگز این لوازم خطر ساز را در کابینتهای بالای منزل خود قرار ندهید .

۸-اگر در راه پله بودید حرکت نکنید ، بنشینید و با تکیه کردن به دیوار از سر و گردن خود محافظت نمایید. احتمال صدمه دیدگی بر اثر سقوط شما بسیار بیشتر از ماندن در زیر آوار است . بعلت انکه میزان حرکتهای ایجاد شده بر اثر امواج زلزله در راه پله ها بیشتر از سایر نقاط منزل است در طی چند زلزله اخیر شاهد بوده ایم که تعداد زیادی از شهروندان بعلت شدت عجله در پائین رفتن از راه پله ها و لرزشهای فوق دچار حادثه و سقوط از ارتفاع شده اند و صدمات جانی زیادی در این خصوص گزارش شده است .

۹-هرگز در زمان زلزله و بعد از آن از آسانسور استفاده نکنید زیرا به طور معمول محورهایی که اطاقک آسانسور بروی آن حرکت میکند در طی زلزله دچار تابیدگی میگردد و در صورتی که شما پس از زلزله بخواهید از آسانسور استفاده نمائید مطمئنا بعلت تابیدگی محورها در بین طبقات بنحوی گیر خواهید کرد که امکان بیرون آوردنتان بسیار سخت خواهد بود

۱۰- در خصوص اسانسورها توجه به یک نکته مهم دیگر نیز الزامی می باشد ، در آسانسورهای جدید ترمزهای اضطراری خطر سقوط را به مراتب کم کرده است اما در آسانسورهای قدیمی تر با توجه به تکنولوژی قدیمی در صورت آسیب دیدگی کابلهای مهار یا موتور بالابر احتمال سقوط کابین آسانسور بسیار بالا است

۱۱- در بعضی مواقع امکان دارد بر اثر زلزله ضامن دربهای آسانسورها در طبقات آزاد گردد این بدان معنی است شما بعد از باز کردن درب آسانسور کابین ان را مشاهده ننموده و در صورت عجله که خاص چنین مواقعی می باشد احتمال سقوط در چاله آسانسور برایتان محتمل می باشد .

حالتهای خاص :

۱-شما در خیابان ، پیاده در حال تردد هستید : هنگامی که شما در فضای باز قرار دارید فراموش نكنيد كه پيدا نمودن يك نقطه امن بسيار مشكل خواهد بود خصوصا اگر در خيابان و در حال عبور از پياده روها باشيد براي آنكه بهتر بتوانيد با وضعيت پيش آمده روبرو شويد بهتر است به چند نكته توجه فرماييد:

•هر ساختمان بصورت معمول در صورت تخريب در بهترين حالت ۳/۱ ارتفاع خود در زمان تخریب شدن بصورت آوار پيشروي ميكند اين موضوع تا ساختمانهاي ۴ طبقه مصداق كامل دارد.

•پیاده روی هر ساختمانی كه داراي نماي سكوريت شيشه یا پلاك هاي بزرگ سنگهاي تزييني باشد در زمان زلزله يكي از خطرناكترين نقاط را بعلت سقوط سنگ و شيشه بوجود مي آورد.

•در زمان زلزله احتمال شكستگي و فرو افتادن تيرهاي چراغ برق ؛ دكلهاي فشار قوي ؛ درختان كهنسال ، بسيار زياد مي باشد. •كنترل ماشينها در زمان زلزله بسيار مشكل بوده و به همین دلیل احتمال ورود آنها به پياده رو نيز بسيار زياد ميباشد.

•ديوارهاي پیرامون محوطه منازل در صورت تخريب كاملا ازقسمت كف فرو ميريزند و اين امكان صدمه زدن به مردمی را که در پياده رو جانبی این دیوار در حال تردد میباشند را افزايش ميدهد. بنابراین پیشنهاد می کنیم

•از ساختمانهايي بلند و داراي نماي شيشه اي و سنگهاي تزييني پلاك دوري كنيد

•مواظب تيرهاي برق _ دكلهاي برق_ درختان كهنسال_ تابلوهاي تبليغاتي باشيد

•دیوارهای حیاطها معمولا در زمان زلزله بطور کامل فرو می افتند بنابراین از حریم ديوارهاي محوطه اي منازل حداقل ۲ متر دور شويد

•اگر امكان رفتن به وسط خيابان را با رعايت احتمال خطر تصادف را داريد در ميان خيابان باستيد تا زلزله پايان پذيرد

•در غير اين صورت بصورتي قرار بگيريد كه حداقل الزامات فوق را رعايت كرده باشيد.

۲-شما در خیابان ، سوار بر ماشین در حال تردد هستید

زمین لرزه در زمان رانندگی همچون ترکیدن چرخ عقب ماشین میباشد آنانی که تجربه پنجری و ترکیدگی لاستیک عقب را دارند میدانند که ماشین به یکباره تعادل خود را از دست داده و کنترل فرمان از دست راننده خارج میشود و ماشین به چپ و راست میرود . کافی است سرعت خود را کم نموده و به منتهی الیه سمت راست حرکت کنید به شرط آنکه در کنار یک برج یا ساختمان بلند مرتبه نباشید . دقت کنید که توقف شما در زیر و روی پلهای ماشین رو و عابر پیاده در زمان زلزله خطرناک است .

۳-در جاده هاي كوهستاني در حال تردد هستيد

حتما مي بايست توجه به ريزش سنگ بروي ماشين خود نماييد پيشنهاد مي كنم در صورتي كه در اثر ريزش سنگ ترافيك بوجود آمده است از ماشين خارج شويد تا بتوانيد در صورت وقوع ريزش هاي متعدي در محلي امن پناه بگيريد يادتان باشد حضور در ماشين يعني قرار گرفتن در تله مرگ در صورتي كه كدر ماشين هستيد و راه باز ميباشد با كمك گرفتن از توجه بقيه اعضا خانواده به محل ريزش در مسير ريزش از كوه اقدام به حركت نماييد به هر حال هر نفر يعني ۲ چشم بيشتر و اين در لحظات بحراني يعني نعمتي بزرگ

۴-شما در محل کار هستید

در اغلب موارد در زمان وقوع زلزله امکان خروج گروهی از دربهای ساختمان وجود ندارد بنابراین اگر تعداد همکارانتان زیاد است مطمئن باشید صدمه ایی که در فرار از ساختمان ممکن است به شما وارد شود کمتر از خود زلزله نخواهد بود بهتر است در این حالت به نقاط امن همچون کنجهای ساختمان ، کنار ستونهای ساختمان و یا اجسامی که بتوانند در زمان فرو ریزش اوار با ایجاد کنجهایی در کناره های خود فضایی برای زنده ماندن شما ایجاد کنند همچون کنار اختلاف سطح ها یا کنار میزها . در صورتی که میزهای شما از نوع فلزی با کیفیت عالی است این امکان که در زیر آن پناه بگیرید هم وجود دارد در اینصورت زیر میز خود را هیچگاه با لوازم و تجهیزات کاری خود پر نکنید در زمان زلزله به هر سانتیمتر آن نیاز خواهید داشت .

۵-شما در منزل هستید :

•اگر شما از قبل مسیرهای خروج از ساختمان را در ذهن تكرار كرده باشید و با خانواده به صورت یك مانور چند بار خروج سریع از منزل را انجام داده باشید ، میتوانید با اولین لرزش برای خروج از منزل اقدام كنید . البته این در صورتی امكان پذیر است كه شما در یك برج و یا آپارتمان بلند مرتبه نباشید که البته در ان صورت هم اگر زلزله ای ضعیف را تجربه كردید پس از پایان آن حتما از خانه بیرون بروید حتی اگر در برج زندگی میكنید ! البته فراموش نکنید که همواره در چنین حالتهایی پله های فرار به مراتب بهتر از آسانسور می باشد .

•توجه به نقاط امن خانه ، این نقاط میتوانند در صورتی كه شما فرصت خروج از منزل را نداشته باشید به داد شما برسند . نقاط امن را بکمک نکات زیر در آشپزخانه ، هال ، پذیرایی ، اطاق خواب خود بیابید این نقاط را بکمک اهالی خانه با تکرار در ذهن بسپارید در زمان زلزله مطمئن باشید ناخودآگاه از این دانش خود بهره خواهید برد :

۱-کنج دیوارهایی که دارای تیرهای اصلی هستند

۲-دیوارهایی که پنجره ندارند

۳-دیوارهایی که تابلوهای بزرگ و کمد و کتابخانه به آنها متصل نمی باشد

۴-چارچوبهای دربهایی که کتیبه شیشه ایی در بالای سر خود ندارند

۵-مکانهایی که فاصله دو ستون در آن نقاط حداقل میباشد

۶-میزهای محکم فلزی و چوبی – کنار تختخوابهایی که دارای حجم مناسب در زیر خود و نیز قدرت باربری بسیار بالا باشند

این مقاله توسط مهندس علیرضا سعیدی دبیر جمعیت کاهش خطرات زلزله ایران نوشته شده است شما میتوانید با ذکر ماخذ از این مقاله کپی برداری نموده به شرطی که حقوق معنوی و مادی آن را رعایت نمایید .